De Jos Brink Prijs is een initiatief van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en wordt iedere twee jaar toegekend aan
"een persoon of organisatie die zich inzet voor de acceptatie van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en intersekse personen". De prijs werd op zondag 30 mei 2021 in het Amsterdamse DeLaMar Theater uitgereikt door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Nog steeds worden LHBTI's (Lesbische vrouwen, Homoseksuele mannen, Biseksuelen, Transgenders en Intersekse personen) niet genoeg geaccepteerd en voelen velen zich niet veilig. Bijvoorbeeld op het werk, op school, in de sport, in de zorg of in de woonwijk. Daarom maakt het kabinet zich sterk voor meer emancipatie, acceptatie en veilighied van LHBTI's. Verschillende personen en organisaties zetten zich hier voor in. Om waardering uit te spreken naar alle vrijwilligers en andere betrokkenen die zich inzetten voor LHBTI-emancipatie heeft het kabinet twee prijzen in het leven geroepen.
De Jos Bink Innovatieprijs is een tweejaarlijkse aanmoedigingsprijs voor een persoon of organisatie, die zich op inspirerende wijze inzet of recentelijke ingezet
heeft voor de verbetering van acceptatie en veiligheid van LHBTI's in de samenleving. Met de uitreiking worden initiatieven, personen of organisaties die hun
nek hebben uitgestoken voor de emancipatie van LHBTI's op feestelijk wijze in het zonnetje gezet. De prijs dient ter aanmoediging om hun voorbeeldfunctie voort
te zetten. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 1.000,-.
De Jos Brink Oeuvre Prijs wordt eens in de twee jaar uitgereikt aan een persoon, groep of instelling die een fundamentele bijdrage heeft geleverd aan en zich over een langere periode heeft ingezet voor de verbetering van de positie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele mannen en vrouwen, transgender personen en intersekse personen in de samenleving. Dat kan de Nederlandse samenleving zijn, maar net zo goed de internationale samenleving. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 10.000,- en een kunstwerk.
In de jaren '60 was Jos Brink presentator bij de NCRV van het radioprogramma Tussen Tien Plus En Twintig Min en presenteerde het concert van The Rolling Stones in
het Kurhaus in Scheveningen dat werd afgebroken nadat er binnen een kwartier na aanvang rellen in het publiek waren uitgebroken.
Zijn echte doorbraak volgde in de jaren zeventig met de musical Maskerade en zijn eigen televisieshow De Jos Brink Show. Daarna maakte Brink furore als panellid van de quiz Babbelonië
en als presentator van onder andere de televisieshows Puzzeluur, Wedden dat, De 64.000 Gulden Vraag en TV Toppers. Brink heeft in vele theatervoorstellingen gespeeld, waaronder Amerika
Amerika, Max Havelaar, Revue Revue, Madam Arthur, Evenaar, Zzinderella, Het Hemelbed, Als op het Leidseplein en Purper 100.
Jos Brink sprak zich openlijk uit over zijn homoseksuele geaardheid en heeft zich altijd sterk gemaakt voor de acceptatie en emancipatie van LHBTI's. Brink was jarenlang buddy voor aidspatiënten,
schreef regelmatig bijdragen voor de Gay Krant en schreef het toneelstuk 'Een nieuwe dood', over de ziekte aids.
Op 17 augustus 2007 overleed Jos Brink na een kort ziekbed aan de gevolgen van kanker.
Winnaar van de Jos Brink Oeuvre Prijs ontvangt naast een geldbedrag een kunstwerk. Het kunstwerk voor de prijs in 2021 wordt ontworpen door student van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag (KABK).
Studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag werkten mee aan een ontwerpvoorstel voor de emancipatieprijzen. Uit alle voorstellen koos de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het voorstel van Chiel Lubbers. Chiel heeft zijn ontwerpvoorstel, 'A rippled messenger', doorontwikkelt en de uiteindelijk Jos Brink Oeuvre Prijs 2021 vormgegeven.
Volg het maakproces van het kunstwerk via de website van de academie, www.kabk.nl of via hun sociale media:
De Jos Brink Oeuvre Prijs werd voor het eerst uitgereikt in 2009 en is sindsdien vier keer toegekend. Vanaf 2011 wordt ook de LHBTI Innovatie Prijs uitgereikt. Ook deze prijs is nu vier keer uitgereikt.
Ellie Lust, juryvoorzitter
Televisiepresentatrice, programmamaakster, voormalige woordvoerdster en inspecteur bij de Politie.
Afiah Vijlbrief
Onderzoekster bij Radar.
Thorn Roos de Vries
Acteur, drag king, activist.
Pete Wu
Journalist, schrijver.
Hanna van Vliet
Actrice, programmamaakster.
Op zondag 30 mei 2021 won Glenn Helberg de Jos Brink Oeuvre Prijs 2021 voor zijn inzet voor de lhbti-gemeenschap. De jury noemde de Curaçaos-Nederlands psychiater en activist de ‘Mental health father van de queer community’. “In een wereld die polariseert, is Glenn voor de verbinding en stelt hij zich open om te luisteren. Hij is heel erg menselijk en zet zich intersectioneel in. Inmiddels heeft hij een enorm oeuvre neergezet en daarmee is hij ook echt een terechte winnaar van de Jos Brink Prijs 2021”, aldus het juryrapport.
Tekst: Floor Catshoek
Al jaren zet Helberg zich in voor mensen uit de queer-gemeenschap, zowel in Nederland als in het Caribische deel van het Koninkrijk. Zijn activisme begon lang geleden, toen hij en zijn lesbische studievriendin als een van de eerste queer-mensen in Nederland besloten kinderen te krijgen. “We wilden ons niet alleen beperken tot het hokje homoseksueel. We wilden ons volledig ontwikkelen en daar hoorde kinderen krijgen bij. Bovendien dachten we: ‘Als we niet geaccepteerd worden, dan moeten we onze eigen mensen maar maken’. Ondertussen zijn er heel veel regenboogkinderen bijgekomen. We wachten niet totdat we geaccepteerd worden, maar doen mee met de maatschappij. We maken gebruik van de rechten die we bij onze geboorte hebben gekregen, om de vrijheid te hebben om te zijn wie we zijn.”
Toch is er nog altijd een noodzaak om te strijden voor die vrijheid. “Er is nog veel sprake van ontmenselijking in de samenleving. Zo erg om te zien dat zo veel mensen het leven niet redden en dan zelfmoord plegen omdat ze voelen dat er voor hen geen plek is in de samenleving. En die cijfers zijn nog altijd in het nadeel van de queer- en trans-mensen. We denken dat we er zijn in Nederland, dat mensen zichzelf kunnen zijn, maar die transformatie moet echt nog plaatsvinden. We moeten in het maatschappelijk veld een beweging maken. Dat is een noodzaak. Heel belangrijk dat er een prijs is als de Jos Brink Prijs, want daarmee krijgen we aandacht voor de problemen die er nog zijn.”
De naam van de prijs is volgens Helberg toepasselijk. “Jos Brink was een publiekslieveling. Mensen die vanuit de woonkamer gezellig samen naar zijn programma’s keken, wisten dat hij met zijn vriend samenwoonde. En accepteerden dat. Hij was op die manier heel belangrijk omdat kijkers wisten dat er mensen zoals hij bestaan, mannen die liefde voor mannen kunnen voelen en kunnen geven. Op die manier bracht Jos Brink absoluut verandering teweeg. Dat past bij een prijs die gaat over strijden voor een samenleving waarin gelijkwaardigheid is.”
Het winnen van deze prijs betekent veel voor Helberg. “Ja, het ontroert me echt. Ik ben blij en voel me vereerd. De uitreiking was ook nog eens op een voor mij heel bijzondere datum: 30 mei. Op diezelfde dag in 1969 begon er op Curaçao een heftige volksopstand voor meer gelijkwaardigheid voor de gekleurde mensen in het Koninkrijk. Er moest meer rekening gehouden worden met ons; de zwarte bevolking. Het was een zware tijd, maar ook het begin van verandering. Nu in 2021 krijg ik precies op die dag een prijs voor mijn strijd voor meer gelijkwaardigheid. Nu gaat het niet over kleur, maar over gender en seksualiteit. Het maakt het voor mij nog eens extra bijzonder dat zowel ik als Naomie Pieter, de winnaar van de Jos Brink Innovatie Prijs 2021, mensen van kleur zijn. Door mij die prijs te laten winnen, is het ook een prijs voor het Caribische deel van het Koninkrijk. Ook daar moeten we ook nodig toe naar gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid.”
Als winnaar heeft Helberg een kunstwerk gewonnen en een bedrag van 10.000 euro. Hij heeft al een idee wat hij met het geld gaat doen. “Alles in evenwicht zeg ik altijd. Je hebt een relatie met jezelf, een relatie met een ander en een relatie met je omgeving. Een deel van het geld zal ik gebruiken voor mezelf. Zoals ze in de Surinaamse taal zeggen: je moet ook je eigen ziel eren. Vervolgens wil ik een deel van het geld besteden om in Nederland een goed project voor jongeren in de queer-gemeenschap te ondersteunen. En ik wil kijken of er in het Caribisch gebied en Suriname dergelijke projecten zijn die ik kan ondersteunen. Ik denk dat ik met dat geld mensen een push kan geven om echt bij te dragen aan de emancipatie.”
Foto's: Annemieke van der Togt
|
|
|
van de Nederlandse bevolking is homoseksueel
Nederlanders keuren genderambivalentie af
van de mensen is transgender
LHBTI's is open over seksuele voorkeur
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
International Day Against Homophobia, Transphobia & Biphobia.
Radio- en televisiepresentator, cabaretier, toneelacteur, columnist, auteur, pastor.